ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ

Στη σελίδα αυτή δημοσιεύουμε ενδιαφέροντα άρθρα, σχόλια, απόψεις, βίντεο και φωτογραφίες από τον τύπο, το internet και άλλα ΜΜΕ, σχετικά με το αντικείμενο της επιτροπής. Τα κείμενα αυτά δεν αντιπροσωπεύουν απαραίτητα τις απόψεις της επιτροπής, κρίθηκαν όμως ενδιαφέροντα για συζήτηση.

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2015

Αρπαχτή στις τράπεζες μέσω προκλητικής απαξίωσης - του Παύλου Δερμενάκη

Του Παύλου Δερμενάκη - M.Sc. οικονομολόγου-ερευνητή

Αναδημοσίευση από το Δρόμο της Αριστεράς


Δυστυχώς αυτά που περιγράφαμε στο προηγούμενο φύλλο (σελ. 8) ως μέγα σκάνδαλο της 3ης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, αποτελούν «πταίσμα» σε σύγκριση με ό,τι, τελικά, συνέβη στην πραγματικότητα.

Η κυβέρνηση της «Αριστεράς» έκανε την πιο επιθετική ιδιωτικοποίηση τραπεζών σε παγκόσμιο επίπεδο. Δεν υπάρχει τέτοιο προηγούμενο πουθενά στην ιστορία του νεοφιλελευθερισμού, να υπάρχουν δημοσιευμένοι ισολογισμοί (εννεαμήνου 2015 μετά τα capital controls) με συνολικό ύψος ιδίων κεφαλαίων στα 24,6 δισ. ευρώ και να γίνεται αύξηση κεφαλαίου αποτιμώντας την τρέχουσα αξία των τραπεζών στα 750 εκατ. ευρώ, δηλαδή υποτίμηση κατά 23,9 δισ. ευρώ ή σε ποσοστό 96,9%. Στην πράξη, δηλαδή, οι τράπεζες χαρίζονται. Η έννοια «κλοπή» μπροστά σε αυτά τα νούμερα χάνει πλέον το νόημά της… Κατά τα άλλα, οι κλέφτες των τραπεζών συλλαμβάνονται και φυλακίζονται… Καθοδηγητής και επόπτης αυτής της «δωρεάν» συναλλαγής είναι η σημερινή κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τη συμμετοχή, μέσω της σιωπής, όλων των αρμόδιων θεσμικών οργάνων της χώρας (Βουλή, Τράπεζα της Ελλάδος, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, Χρηματιστήριο κ.λπ.).
Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων ανά τράπεζα, τα στοιχεία που προκύπτουν, όπως φαίνονται στο σχετικό πίνακα, είναι κυριολεκτικά «τρομακτικά» από άποψη υποτίμησης.

3η Ανακεφαλαιοποίηση – Υποτίμηση Αξίας Τραπεζών (σε εκατ. ευρώ)
Τράπεζα
Ίδια Κεφάλαια Ομίλου 30/9/2015
Αποτίμηση Αξίας σύμφωνα με την Νέα Αύξηση Κεφαλαίου
% Υποτίμησης Συγκριτικά με Ίδια Κεφάλαια
Αξία Τράπεζας με Κλείσιμο Χρηματιστηρίου 18/11/2015
% Υποτίμησης Συγκριτικά με 18/11/2015
Πειραιώς
6.607
18,3
-99,70%
177
-89,70%
Εθνική
6.544
70,7
-98,90%
1.325
-94,70%
Alpha
6.902
510,8
-92,60%
779
-34,40%
Eurobank
4.623
147,1
-96,80%
353
-58,30%
Σύνολα
24.676
746,9
-97,00%
2.634,00
-71,60%

Με βάση, λοιπόν, τα στοιχεία, η συμμετοχή του ΤΧΣ, που διαχειρίζεται τα χρήματα του ελληνικού λαού, θα πέσει από το 60% που είναι πριν την ανακεφαλαιοποίηση, όχι στο 33% που αρχικά προβλεπόταν αλλά γύρω στο 20-21%. Και αυτό θα γίνει όχι γιατί οι «επενδυτές» θα βάλουν περισσότερα χρήματα στις αυξήσεις κεφαλαίου, συγκριτικά με τα 4,4 δισ. ευρώ που είναι απαραίτητα στο βασικό σενάριο, αλλά λόγω «τρομακτικής» υποτίμησης της σημερινής αξίας των τραπεζών. Έτσι, τα 40,2 δισ. ευρώ που ο ελληνικός λαός έδωσε στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση όχι απλά μειώθηκαν, κατά το αστρονομικό ποσοστό του 96% που εκτιμούσαμε πριν, εκμηδενίστηκαν πλήρως. Η αξία τους ανέρχεται πλέον σε λιγότερα από 500 εκατ. ευρώ και προσεγγίζει το 1% του αρχικού ποσού.
Συνεπώς, στην πράξη παραδίνεται το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, στους νέους ιδιοκτήτες των τραπεζών που θα είναι τα πιο επιθετικά funds, έναντι 750 εκατ. ευρώ. Καθώς έναντι αυτής της αξίας στην οποία αποτιμώνται οι τράπεζες, αποτιμάται παράλληλα και το σύνολο σχεδόν της ελληνικής οικονομίας, μέσω της περιουσίας τους. Δηλαδή των 200 δισ. ευρώ δανείων που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες σε επιχειρήσεις και ιδιώτες και του συνολικού ποσού των 350 δισ. ευρώ (δύο φορές το ΑΕΠ της χώρας) που είναι το ενεργητικό τους.
Tέλος, υπάρχει μεγάλο θέμα και με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΚΤ, την 31/10/2015, όσον αφορά τα αποτελέσματα των stress tests και ειδικότερα τα υπάρχοντα κεφάλαια των τραπεζών και τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης.
Από μια ανάλυση των στοιχείων της ΕΚΤ προκύπτει ότι σήμερα τα ίδια κεφάλαια των 4 τραπεζών είναι περίπου 15 δισ. ευρώ στο βασικό σενάριο, στο οποίο καλούνται να συμμετάσχουν κατ’ ελάχιστον οι ιδιώτες. Δηλαδή, σημειώνεται, με βάση τις τιμές αύξησης κεφαλαίου, υποτίμηση στα ίδια κεφάλαια των τραπεζών, σε σχέση με το βασικό σενάριο της ΕΚΤ, κατά 99% και όμως δεν έχει υπάρξει καμία διαμαρτυρία από κανένα «θεσμικό» όργανο στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκτός κι αν όλοι, ακόμα κι αυτοί που μιλούν για την «επιτυχία» της ανακεφαλαιοποίησης, θεωρούν ότι δεν υπάρχει το βασικό σενάριο, αλλά υπάρχει μόνο το δυσμενές, όπου εκεί προβλέπεται ότι το σύνολο των κεφαλαίων των τραπεζών, πριν από την ανακεφαλαιοποίηση, ανέρχεται σε περίπου 150 εκατ.
Και πρέπει να ακουστεί προς τα στελέχη της κυβέρνησης ότι αυτά δεν τόλμησε να τα κάνει κανείς παγκοσμίως. Ούτε τα πιο μαύρα νεοφιλελεύθερα καθεστώτα. Έχετε υπερβεί κάθε λογική ακόμα και από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για την επιθετικότητα του νεοφιλελευθερισμού. Γράφετε νέες σελίδες ως ακραιφνείς νεοφιλελεύθεροι…

Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2015

Συνταγματικό πραξικόπημα στην Πορτογαλία για χάρη του ευρώ - του Λεωνίδα Βατικιώτη

Αναδημοσίευση από το site του Λεωνίδα Βατικιώτη
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα (30/10 - 5/11/2015)

Πολιτικό σεισμό σε όλη την Ευρώπη προκάλεσε το διάγγελμα του πορτογάλου προέδρου Άνιμπαλ Καβάκο Σίλβα την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου: «Στα 40 χρόνια δημοκρατίας, καμιά κυβέρνηση στην Πορτογαλία δεν έχει ποτέ εξαρτηθεί από την υποστήριξη αντι-ευρωπαϊκών δυνάμεων, δυνάμεων δηλαδή που προπαγάνδισαν την κατάργηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, του Δημοσιονομικού Συμφώνου και του Συμφώνου Μεγέθυνσης και Σταθεροποίησης, όπως επίσης τη διάλυση της νομισματικής ένωσης και την έξοδο της Πορτογαλίας από το ευρώ, μαζί με τη διάλυση του ΝΑΤΟ. Αυτή θα είναι η χειρότερη στιγμή για μια ριζική αλλαγή στα θεμέλια της δημοκρατίας μας. Αφού φέραμε σε πέρας ένα βαρύ πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας που συνοδεύτηκε από βαριές θυσίες, είναι καθήκον μου, εντός των συνταγματικών μου εξουσιών, να κάνω ό,τι είναι δυνατό για να αποτρέψω τα λανθασμένα σήματα στους οικονομικούς θεσμούς, τους επενδυτές και τις αγορές», ήταν τα λόγια του!

Αυτό που προσπαθούσε να δικαιολογήσει ήταν την αυθαίρετη κι εκτός κάθε συνταγματικής αρμοδιότητας απόφασή του να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στη δεξιά συμμαχία «Μπροστά για την Πορτογαλία» του Πάσος Κοέλιο, απ’ όπου προέρχεται κι ο ίδιος και να αποκλείσει από την εξουσία την Αριστερά!

Νίκη των πολέμιων της λιτότητας

Τα αποτελέσματα των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου στην Πορτογαλία ήταν εν μέρει αντιφατικά, γιατί ανέδειξαν μεν πρώτο κόμμα τον πιο αταλάντευτο υποστηρικτή της λιτότητας, έδωσαν όμως καθαρή απόλυτη πλειοψηφία στα κόμματα που αντιπαλεύουν την λιτότητα. Συγκεκριμένα, η ένωση κομμάτων που κυβερνούσε έως τώρα την Πορτογαλία συγκέντρωσε το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ όλων των ψηφοδελτίων που διεκδίκησαν την ψήφο των Πορτογάλων (38,55% και 104 έδρες) χωρίς ωστόσο να διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία σε μια βουλή 230 εδρών. Η σημαντική μάλιστα πτώση που κατέγραψε η Δεξιά από τις προηγούμενες εκλογές όταν είχε κερδίσει το 50,37% των ψήφων και 129 έδρες, σηματοδότησε ένα πολιτικό ράπισμα για τις πολιτικές δυνάμεις που επένδυσαν όλο τους το πολιτικό κεφάλαιο στη γερμανοδουλεία και τη λιτότητα. Από την άλλη πλευρά, η συμμαχία που συγκροτήθηκε σε λίγα μόλις 24ωρα μετά την ανακοίνωση του εκλογικού αποτελέσματος μεταξύ του Σοσιαλιστικού Κόμματος του οποίου ηγούταν ο σχετικά άφθαρτος πρώην δήμαρχος της Λισαβόνας Αντόνιο Κόστα (και κέρδισε 32,38% και 85 βουλευτές, με αύξηση της δύναμής του κατά 4,5%), του συγγενούς προς το ΣΥΡΙΖΑ, Μπλόκου της Αριστεράς (10,29% και 19 βουλευτές), που θεωρήθηκε ο μεγάλος κερδισμένος των εκλογών καθώς διπλασίασε τις δυνάμεις του και της Ενωτικής Δημοκρατικής Συμμαχίας που συγκροτήθηκε μεταξύ Κομμουνιστικού Κόμματος και Οικολόγων Πράσινων (συγκεντρώνοντας 8,27% και 17 έδρες) δεν είναι μόνο ότι διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων (50,94%) και των εδρών (121). Το σημαντικότερο είναι πως αποτελεί τον ανερχόμενο πόλο, την πιο δυναμική τάση που ανέδειξαν οι κάλπες. Στοιχείο που αποτυπώθηκε και στο ελάχιστο πρόγραμμα στο οποίο συμφώνησαν και συντείνει στην ανατροπή της λιτότητας. Ειδικότερα, το κυβερνητικό τους πρόγραμμα περιελάμβανε την ακύρωση του παγώματος των συντάξεων και τη χορήγηση αυξήσεων, ύψους 1 δισ. ευρώ για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, και την επαναφορά των περικοπών ύψους 25% στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων κόστους 600 εκ. ευρώ. Οι 3 πολιτικοί σχηματισμοί συμφώνησαν επίσης στην ακύρωση των ψηφισμένων περικοπών στις εισφορές της κοινωνικής ασφάλισης και της εταιρικής φορολογίας. Είναι οι πηγές από τις οποίες θα προέρχονταν οι πόροι για τις αυξήσεις στους μισθούς και συντάξεις. Μεταξύ άλλων επίσης το Μπλόκο της Αριστεράς και οι κομμουνιστές είχαν ζητήσει τη θέσπιση αυστηρότερων κανόνων στις απολύσεις και την αύξηση του βασικού μισθού στα 600 ευρώ, εξασφαλίζοντας τη θετική στάση των σοσιαλιστών. Παρότι, παραμένει ακόμη και τώρα αδιευκρίνιστο το πώς θα υλοποιούνταν αυτά τα φιλολαϊκά μέτρα εντός της ευρωζώνης και της ΕΕ, καταλαβαίνει ο καθένας ότι συγκροτούν ένα συνεκτικό ελάχιστο πρόγραμμα που ως κοινό χαρακτηριστικό είχε τη σταδιακή έστω ακύρωση της μνημονιακής πολιτικής, όπως επιβλήθηκε χωρίς τη συναίνεση της κοινωνίας στο πλαίσιο του ειδικού καθεστώτος έκτακτης ανάγκης των Μνημονίων.

Το εξωφρενικό λοιπόν τώρα είναι πως ενώ τα Μνημόνια αποτελούν, τυπικά και με βάση τους ίδιους τους αρχιτέκτονές τους, παρελθόν, το ειδικό καθεστώς έκτακτης ανάγκης στο πλαίσιο του οποίου οι κανόνες της δημοκρατίας μπορούν να ανασταλούν, ζει και βασιλεύει! Η παράκαμψη μάλιστα των κανόνων της δημοκρατίας, που επέβαλαν η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης να πήγαινε στη συμμαχία της Αριστεράς, χαρακτηρίζεται επιβεβλημένη στο όνομα της παραμονής της Πορτογαλίας στο ευρώ. Κι ας παραιτήθηκαν Μπλόκο και κομμουνιστές από το αίτημα επιστροφής στο εθνικό νόμισμα της Πορτογαλίας, το εσκούδο… Κι ας ψήφισε η απόλυτη πλειοψηφία των ψηφοφόρων αυτά ακριβώς τα κόμματα… Κι ας μην τέθηκαν ποτέ στην κρίση του εκλογικού σώματος το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, η Συνθήκη της Λισαβόνας και το Σύμφωνο Μεγέθυνσης και Σταθεροποίησης στο όνομα των οποίων ο πρόεδρος καταργεί ουσιαστικά το εκλογικό αποτέλεσμα!

Γερμανική κάλυψη

Εξόχως δηλωτική είναι επίσης η κάλυψη που προσέφερε η Γερμανία στο εν εξελίξει συνταγματικό πραξικόπημα του δεξιού πορτογάλου προέδρου. «Δεδομένου του εκλογικού αποτελέσματος στην Πορτογαλία, ελπίζουμε ο Πέδρο Πάσος Κοέλιο να πετύχει το σχηματισμό κυβέρνησης» δήλωσε η Μέρκελ από τη Μαδρίτη, στη διάρκεια των εργασιών του δεξιού Λαϊκού Κόμματος. Αποδεικνύει για την ακρίβεια πως το ευρώ κι η ΕΕ δεν αποτελούν παράγοντα εμπέδωσης της δημοκρατίας, όπως πίστευαν πολλοί πριν 40 χρόνια όταν η πρόσδεση στη Γερμανία φάνταζε σαν εναλλακτική απέναντι στα πραξικοπήματα που συνόδευαν την μεταπολεμική υποταγή στις ΗΠΑ. Σήμερα, η μεγαλύτερη απειλή για τη δημοκρατία, η σοβαρότερη αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων προέρχεται από την ίδια την ΕΕ και τους μηχανισμούς της όπως η ΕΚΤ, που στο πλαίσιο της χρεοκρατίας απαιτούν να θυσιαστεί ακόμη κι ο σεβασμός στη βούληση των εκλογέων, μαζί με τη συνταγματική τάξη.

Έτσι πάντως αποδεικνύεται ότι η κρίση είναι παρούσα. Η καταστρατήγηση του εκλογικού αποτελέσματος και το συνταγματικό πραξικόπημα δείχνουν αυτό που υποδηλώνει μια απλή ματιά στα οικονομικά στοιχεία της Πορτογαλίας, με το δημόσιο χρέος να βρίσκεται στο 127% του ΑΕΠ, όταν το 2008 ήταν 72%, το συνολικό χρέος να υπερβαίνει το 370%, τη φτώχεια να πλήττει τον 1 στους 4, σχεδόν 500.000 νέους να έχουν πάρει το δρόμο της ξενιτειάς, κλπ. Πομφόλυγες επομένως οι επευφημίες των Ευρωπαίων που εμφανίζουν την Πορτογαλία ως τον καλό μαθητή…

Η επιλογή του δεξιού πορτογάλου προέδρου, που προφανώς στηρίχθηκε κι από κέντρα οικονομικής ισχύος εντός της χώρας που γέννησε την Επανάσταση των Γαρυφάλλων τα οποία ευνοήθηκαν από τις ιδιωτικοποιήσεις και την μείωση μισθών και συντάξεων, οδηγεί την Πορτογαλία σε μια πρωτόγνωρη πολιτική κρίση. Την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου θεωρείται σίγουρο πως ο Κοέλιο μετά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων δε θα καταφέρει να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των βουλευτών, παρότι η δεξιά πτέρυγα των σοσιαλιστών θεωρείται πιθανό να ψηφίσει τον Κοέλιο τιμωρώντας την ηγεσία του κόμματος της που απέρριψε το σχέδιο του μεγάλου συνασπισμού. Ωστόσο οι αποχωρήσεις κρίνεται δύσκολο να φτάσουν τις 12 που χρειάζεται ο δοτός πρωθυπουργός Κοέλιο. Οπότε το πιθανότερο είναι η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, οι οποίες λαμβάνοντας υπ’ όψη τη λήξη της θητείας του προέδρου τον Ιανουάριο του 2016, δεν μπορούν να γίνουν πριν τον Απρίλιο του 2016. Έτσι, η δεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας του Κοέλιο θα μετατραπεί σε υπηρεσιακή, ενισχυμένων αρμοδιοτήτων και μηδενικής νομιμοποίησης που θα εξασφαλίσει το ύψιστο ζητούμενο: τη διαιώνιση του μνημονιακού αυτόματου, δηλαδή των περικοπών στις κοινωνικές δαπάνες, των ιδιωτικοποιήσεων και των μειώσεων μισθών και συντάξεων.

Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2015

Έρχεται ο πολύ μεγάλος αδερφός - The Press Project

Αναδημοσίευση από το The Press Project

Οι βρετανικές αρχές θα καταγράφουν προσωπικά δεδομένα, θα έχουν πρόσβαση σε υπολογιστές και τηλέφωνα και θα ελέγχουν τις κινήσεις κάθε πολίτη στο διαδίκτυο, χωρίς να χρειάζεται προηγουμένως δικαστική απόφαση, σύμφωνα με νομοσχέδιο που προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας και θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται τον Δεκέμβρη του 2016



Σύμφωνα με το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε η υπουργός Εσωτερικών της χώρας, Τερέζα Μέι, η αστυνομία και οι βρετανικές υπηρεσίες ασφαλείας:

  • Θα έχουν την εξουσία να ελέγχουν κάθε κίνηση όλων των πολιτών στο διαδίκτυο, χωρίς την ανάγκη δικαστικής εξουσιοδότησης.
  • Θα μπορούν ελεύθερα να αποκτούν πρόσβαση σε υπολογιστές και τηλέφωνα, ενώ μάλιστα οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να εγκαθιστούν το απαραίτητο λογισμικό για αυτήν την κίνηση.
  • Θα  αποκτούν πρόσβαση σε «μαζική συλλογή» προσωπικών δεδομένων.
  • Η πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα βουλευτών θα γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του πρωθυπουργού.
  • Περιορισμοί θα υπάρχουν μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και μετά από αίτημα, όπως σε δημοσιογράφους
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Βρετανία προσπαθεί να ελέγξει το διαδίκτυο. Πριν από δυομιση χρόνια ο Έντοπυαρντ Σνόουντεν είχε αποκαλύψει τις μαζικές παρακολουθήσεις στις οποίες προχωρούσαν τόσο η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών (NSA), όσο και η βρετανική GCHQ.

Το νομοσχέδιο υποχρεώνει κάθε εταιρεία τηλεπικοινωνιών να δημιουργήσει αρχεία, όπου θα καταγράφεται κάθε σελίδα που θα επισκέπτονται οι Βρετανοί χρήστες του ίντερνετ τους τελευταίους 12 μήνες. Τα αρχεία αυτά θα είναι διαθέσιμα στις αρχές χώρις την ανάγκη προϋπαρξης δικαστικού εντάλματος.



Το κόστος αυτής της μαζικής παρακολούθησης υπολογίζεται από το υπουργείο Εσωτερικών περίπου στα 250 εκατ. λίρες σε ορίζοντα 10ετίας, από τον Δεκέμβρη του 2016 που ο νόμος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή.


Η βρετανική κυβέρνηση προσπαθεί να ελέγξει το διαδίκτυο για να το απαλείψει από τα κακοποιά στοιχεία που δρουν μέσα σε αυτό, σύμφωνα με την Τερέζα Μέι: «Δεν πρέπει να υπάρχει καμία περιοχή του κυβερνοχώρου ανεξέλεγκτη, για εκείνους που επιδιώκουν να βλάψουν, να δηλητηριάσουν τα μυαλά και να προωθήσουν το μίσος.

Σύμφωνα με την Μέι, το σημείο του νομοσχεδίου που προξενεί αντιδράσεις, δηλαδήη καταγραφή κάθε δραστηριότητας των χρηστών του διαδικτύου, που είναι απαγορευμένη στις ΗΠΑ και σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, είναι απλά «το ψηφιακό ανάλογο ενός αναλυτικού τηλεφωνικού καταλόγου».

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015

Τι ακριβώς συμβαίνει με την Ανώτατη Εκπαίδευση; - του ΚΜ

Του ΚΜ
Αναδημοσίευση από το Αριστερό Βήμα

Σε συνέντευξή του σήμερα [1] ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Νίκος Φίλης, επιβεβαίωσε τον ενταφιασμό του Ν/Σ Μπαλτά, που κατά τον αρμόδιο τομεάρχη της ΝΔ θα επανέφερε τη παιδεία στο …Μεσαίωνα(!). Και βεβαίως, η συντριπτική πλειοψηφία των σχολίων σχετικά με τη συνέντευξη Φίλη, όπως και σε παλιότερες περιπτώσεις, θα εστιάσει πάνω στην έμμεσα αναγγελλόμενη παραπέρα αύξηση του αριθμού των μαθητών ανά τμήμα, την αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών απασχόλησης των εκπαιδευτικών ή στην ακόμα εξωφρενικότερη καθιέρωση της άμισθης εργασίας των ανέργων εκπαιδευτικών προκειμένου αυτοί να μοριοδοτούνται σε μελλοντική αίτηση πρόσληψής τους. 

Όμως, υπάρχουν και άλλα καίρια σημεία που περνάνε απαρατήρητα. Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να τραβήξει την προσοχή σε όσα αφορούν την Ανώτατη Εκπαίδευση.


Τα Πανεπιστήμια αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα πρόθυρα διάλυσης λόγω της δραματικής περικοπής των κονδυλίων τόσο του τακτικού προϋπολογισμού όσο και του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Οι περικοπές αυτές ξεκίνησαν το 2009 με αφορμή τα μνημόνια, αλλά από την πρώτη στιγμή σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να γονατίσουν την Ανώτατη Εκπαίδευση ξεπερνώντας κατά πολύ τη μείωση του ΑΕΠ της χώρας καθώς και τις περικοπές σε άλλα δημόσια αγαθά. Πριν δούμε το σχέδιο που εξυπηρετούν οι περικοπές αυτές, ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία από το ιστορικότερο Ελληνικό ΑΕΙ, το Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Σύμφωνα με δύο πρόσφατες Ανακοινώσεις των Πρυτανικών Αρχών του (5/10 και 7/10/2015, [2]), ο τακτικός προϋπολογισμός έχει μειωθεί κατά 78% (!!!) από το 2009 ενώ αντίστοιχη είναι και η περικοπή στις πιστώσεις του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο 15% (!!!) του αντίστοιχου ποσού για το 2009. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, «οι απολύτως ανελαστικές δαπάνες (ΔΕΗ, φύλαξη, καθαριότητα, ενοίκια, τηλεπικοινωνίες, θέρμανση), παρά τη σημαντική μείωση και σε αυτή την κατηγορία δαπανών (~40%) που έγινε το διάστημα αυτό, περικόπτοντας μάλιστα πολλές υπαρκτές ανάγκες, ανέρχονται σήμερα σε περίπου 11 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος (δηλαδή ξεπερνούν από μόνες τους τη συνολική κρατική επιχορήγηση)»

Στο σχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε η Κυβέρνηση στο Eurogroup, προβλέπεται η παραπέρα περικοπή της κρατικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατά 20% επιπλέον φέτος. Όπως χαρακτηριστικά γράφει το ρεπορτάζ του «Βήματος» ( [3] ): «Στο ΕΜΠ μόνο, ο ετήσιος λογαριασμός της ΔΕΗ είναι 3.800.000 ευρώ, με την εφετινή ετήσια χρηματοδότηση του  για όλα τα λειτουργικά του έξοδα  στις 3.200.000 ευρώ…» ενώ ο Πρύτανης του ΟΠΑ, κ. Κ. Γάτσιος, σχολιάζει «Το 2016 θα χρωστάμε στους πάντες. Όποιος νομίζει ότι μπορεί να λειτουργήσει ένα πανεπιστήμιο με ετήσιες αποδοχές ενός μέσου παίκτη μπάσκετ, ας έρθει να το κάνει ο ίδιος».

Οι δραματικές περικοπές στη χρηματοδότηση έχουν οδηγήσει τα Πανεπιστήμια στην παρακμή, παρά τις ηρωικές προσπάθειες του προσωπικού τους. Αποτέλεσμα της οικονομικής ασφυξίας είναι η γήρανση και ο αποδεκατισμός του Διδακτικού Προσωπικού, αφού οι συνεχώς αποχωρούντες δεν αντικαθίστανται, δηλαδή, ισοδύναμα, ο ερευνητικός και επιστημονικός μαρασμός. Έχουμε οδηγηθεί στο κλείσιμο εργαστηρίων ή/και στην αδυναμία λειτουργίας τους λόγω έλλειψης προσωπικού και υλικών, στην απάλειψη διδασκομένων μαθημάτων, στη μη ενημέρωση των βιβλιοθηκών, στην κατάργηση της πρόσβασης σε επιστημονικά περιοδικά. Τέλος, είναι γενικά γνωστά και τα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα πανεπιστήμια στη φύλαξη, ασφάλεια, συντήρηση και καθαριότητα των εγκαταστάσεων (υπάρχουν τμήματα που οι εγκαταστάσεις τους λεηλατούνται περιοδικά και αρκετές φορές ετησίως).

Η απόφαση να περιέλθουν τα πανεπιστήμια σε κατάσταση διάλυσης αποτελεί πολιτική απόφαση που έχουν πάρει εν ψυχρώ τόσο οι παλαιότερες όσο και η σημερινή Κυβέρνηση. Ακούγεται υπερβολικό, αλλά είναι ακριβώς έτσι: όλα γίνονται βάσει σχεδίου. Ο στόχος είναι να εξαναγκαστούν τα πανεπιστήμια να αποδεχτούν τη λειτουργία τους σύμφωνα με τους νόμους της Αγοράς προκειμένου να επιβιώσουν, να βάλουν δίδακτρα και να αποδεχτούν η κατανομή των πόρων ανά Τμήμα να γίνεται με κριτήρια ανταποδοτικά. Έτσι, με τελευταία απόφασή τους οι Πρυτανικές Αρχές του ΕΚΠΑ καθορίζουν τέτοια κριτήρια για την κατανομή των χρημάτων που συγκεντρώνει ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας του ιδρύματος, ο οποίος είναι ΝΠΙΔ και συγκεντρώνει χρήματα από προγράμματα, συνεισφορές (όταν δίδονται, αν και υποτίθεται ότι είναι υποχρεωτικές) μελών ΔΕΠ που ασκούν ελευθέριο επάγγελμα, κ.λπ. Στα χρήματα του ΕΛΚΕ προσβλέπουν όλα τα Τμήματα για τις λειτουργικές τους δαπάνες, αφού, όπως είδαμε, από το κράτος πλέον δεν περιμένουν τίποτα. 

Σύμφωνα λοιπόν με την απόφαση των Πρυτανικών Αρχών του ΕΚΠΑ, «ο τακτικός προϋπολογισμός του Πανεπιστημίου μπορεί να καλύψει πλέον ένα εξαιρετικά μικρό μέρος της αναγκαίας συνολικής χρηματοδότησης για την εκπαίδευση και την έρευνα, ύψους κάτω των 500 χιλιάδων ευρώ, και προβλέπεται να καλύψει ελάχιστα από τα βασικά λειτουργικά έξοδα για την εκπαίδευση (χαρτί, μικρό αριθμό υπολογιστών, μικρό μέρος αντιδραστηρίων, μικροέξοδα κ.λπ.). Ο μόνος τρόπος για να συνεχίσει να λειτουργεί το Πανεπιστήμιο στην παρούσα χρονική περίοδο, προσφέροντας καλής ποιότητας υπηρεσίες, είναι να δημιουργηθούν ετήσια έργα στον ΕΛΚΕ που να χρηματοδοτούν την εκπαίδευση και την έρευνα καθώς και την εν γένει λειτουργία του Πανεπιστημίου, συμμετέχοντας σε αυτή με ανταπόδοση των δαπανών του Πανεπιστημίου που υποστηρίζουν τις δραστηριότητές του». Με άλλα λόγια, όσα πριν κάλυπτε το κράτος, τώρα θα καλύπτει ο ΕΛΚΕ από τα χρήματα που εισπράττει, τα οποία θα δίνει στα τμήματα ανάλογα με τα ποσά που τα «τμήματα» συνεισφέρουν στον ΕΛΚΕ. 

Συγκεκριμένα: στο εξής η συμμετοχή στα λειτουργικά έξοδα του Πανεπιστημίου, η υποστήριξη των Βιβλιοθηκών, Ερευνητικών χώρων και Μουσείων, η μέριμνα για την υγεία στους χώρους εκπαίδευσης, αλλά κυρίως η ανάπτυξη της έρευνας και της εκπαίδευσης στα Τμήματα θα χρηματοδοτούνται με τρεις τρόπους: (α) Χρηματοδότηση ανάλογα με τη συμμετοχή του Τμήματος στα έσοδα του ΕΛΚΕ, (β) Χρηματοδότηση ανάλογα με τον αριθμό των μελών ΔΕΠ, των ενεργών προπτυχιακών φοιτητών & το συντελεστή κόστους σπουδών του Τμήματος και (γ) από το 25% των διδάκτρων των Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων του Τμήματος.

Με δυο λόγια, στο εξής Τμήματα που ασχολούνται με βασική έρευνα και ως εκ τούτου δεν φέρνουν χρήματα σε ερευνητικά προγράμματα ή Τμήματα που δεν έχουν ελεύθερους επαγγελματίες, θα υποχρηματοδοτούνται. Το αυτό θα συμβαίνει με τμήματα που επιλέγουν να μη χρεώνουν δίδακτρα για τα μεταπτυχιακά τους. Τα συμπεράσματα είναι εύλογα. 

Η ιδέα των οπαδών της διάλυσης του Δημόσιου Πανεπιστήμιου είναι απλούστατη και μεγαλοφυής: Κόψτε τους τα λεφτά κι ας πάνε να βρουν λεφτά μόνοι τους. Τότε υποχρεωτικά θα λειτουργήσουν τα πανεπιστήμια με αγοραίους όρους. Έτσι εξηγούνται τα μεταπτυχιακά προγράμματα που ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια προκειμένου να μαζέψουν δίδακτρα από τους φοιτητές, η υποβάθμιση της έρευνας και ο ανταγωνισμός των πανεπιστημίων με μικρές εταιρείες (π.χ. μηχανικών, κ.λπ.) σε κοινότυπα θέματα που καμία σχέση δεν έχουν με πανεπιστημιακή έρευνα, ο εξαναγκασμός των μεταπτυχιακών φοιτητών σε απλήρωτη εργασία (δημιουργεί καλούς ανταγωνιστικούς όρους στην αγορά όταν δεν πληρώνεις το εργατικό σου δυναμικό), η μαύρη εργασία των συμβασιούχων που παίρνει μορφή επιδημίας στα ΑΕΙ, η εισαγωγή του θεσμού των «πανεπιστημιακών υποτρόφων», που είναι διδάσκοντες με μπλοκάκι πάνω σε αντικείμενα που επιλέγουν «χορηγοί». Έτσι επίσης δημιουργούνται οι μηχανισμοί υποβάθμισης της βασικής έρευνας, που υποτίθεται ότι σε αυτήν ακριβώς «εκ κατασκευής» έδιναν έμφαση τα πανεπιστήμια εδώ και αιώνες.

Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2015

Είναι η Λιτότητα ο Μόνος Δρόμος Ανάκαμψης για την Ελλάδα; Μαθήματα από την Ισλανδία, του Ι. Θεοδοσίου

Του Ιωάννη Θεοδοσίου
Καθηγητή Οικονομικών, Πανεπιστήμιο του Αμπερντήν
Μετάφραση: Αριάδνη Αλαβάνου

Αναδημοσίευση της μετάφρασης του άρθρου από το 

1. Εισαγωγικά
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ προχώρησαν στην επιβολή ενός τρίτου γύρου βαριάς λιτότητας στο ελληνικό κράτος με την πλήρη συνεργασία της πλειονότητας του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου. Η καταστροφική λιτότητα έχει ήδη προκαλέσει μείωση του ελληνικού ΑΕΠ σε ποσοστό άνω του 25% μέσα σε 5 χρόνια, όταν το ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών στη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης μειώθηκε κατά 20% και του Ηνωμένου Βασιλείου κατά 11%. Οι βλαβερές συνέπειες για τον ελληνικό πληθυσμό είναι πρωτοφανείς, καθώς η ανεργία έχει φτάσει στο 28% και η ανεργία των νέων στο 70%, όσοι κατατάσσονται ως φτωχοί ή ότι κινδυνεύουν να βρεθούν σ’ αυτή την κατηγορία αντιστοιχούν στο 56% των Ελλήνων, ενώ το 46% των συνταξιούχων βρίσκεται κάτω από το όριο φτώχειας και το ποσοστό της παιδικής φτώχειας ανέρχεται στο 41%. Οι εγκληματικές πράξεις και οι αυτοκτονίες έχουν πολλαπλασιαστεί, η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε απότομα και η διάδοση των ασθενειών έχει προκαλέσει χάος στο ελλιπώς χρηματοδοτούμενο και άκρως υποβαθμισμένο σύστημα υγείας. Έτσι, η μόνη εναπομένουσα πηγή πλούτου στην Ελλάδα, οι πολίτες της, υπονομεύεται σοβαρά. Τα πέντε τεράστια κακά που αναγνώρισε το 1942 ο σερ Ουίλιαμ Μπέβεριτζ, η ανάγκη, η ασθένεια, η άγνοια, η εξαθλίωση και η αδράνεια, έχουν πλέον ριζώσει βαθιά στην ελληνική κοινωνία του 2015. Αυτός ο πόλεμος εναντίον των φτωχών, όπου οι πιο ευπαθείς και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες υποφέρουν προς όφελος της χρηματοπιστωτικής και πολιτικής ελίτ, ονομάζεται, με βάση την οργουελιανή παράδοση, «υγιής οικονομική πολιτική”, η οποία συνιστά τον μόνο δρόμο προς την οικονομική ανάκαμψη, αποκαλούμενη ΤΙΝΑ «ThereIsNoAlternative» (Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση).
Ωστόσο, η θεαματική οικονομική ανάκαμψη της Ισλανδίας ύστερα από τη διάρρηξη της δικής της χρηματοπιστωτικής φούσκας, το 2008, δείχνει ότι υπάρχει εναλλακτική λύση. Αυτή η εναλλακτική λύση απαιτεί συντονισμένες κυβερνητικές ενέργειες για να αναστραφούν οι καταστροφικές επιπτώσεις της λιτότητας και να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να υπάρξει μέριμνα για τις πιο ευάλωτες και ευπαθείς ομάδες της κοινωνίας. Απαιτεί πολιτικές μείωσης της ανεργίας και της ανισότητας και προώθησης της οικονομικής μεγέθυνσης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ένας δρόμος για την πρόοδο της χώρας προς μια πιο ευημερούσα και πολιτισμένη κοινωνία. Είναι, λοιπόν, διαφωτιστικό το να παρακολουθήσουμε την ισλανδική εμπειρία: τη μετεωρική, αλλά εύθραυστη άνοδο της ισλανδικής οικονομίας με την εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, τη θεαματική και ταχύτατη πτώση της και, στη συνέχεια, την εξίσου ταχεία ανάκαμψή της, όταν οι πολιτικοί ηγέτες της Ισλανδίας έθεσαν ως προτεραιότητα τη δημοκρατία και ο λαός ψήφισε υπέρ της διαφύλαξης της κοινωνίας του αντί να ακολουθήσει το δρόμο που συνιστούσαν το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, το δρόμο της ακραίας λιτότητας.


2. Η Ισλανδική Άνοδος
Όπως η Ελλάδα, η Ισλανδία, στο τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, ήταν μία από τις πιο φτωχές χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Στη δεκαετία του 1980 είχε επιτύχει επίπεδο και κατανομή εισοδήματος ίσα με το μέσο όρο των σκανδιναβικών χωρών (WadeandSigurgeirsdottir, 2010). Εντούτοις, καθώς η οικονομική μεγέθυνση επιβραδυνόταν στη διάρκεια της εν λόγω δεκαετίας, διαδοχικές κυβερνήσεις άρχισαν να εφαρμόζουν νεοφιλελεύθερη πολιτική σε ευθυγράμμιση με την κυρίαρχη οικονομική σκέψη στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Αυτή η πολιτική εφαρμόστηκε πολύ πιο φανατικά μετά το 1994, όταν η Ισλανδία εντάχθηκε στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), με αποτέλεσμα να μετασχηματιστεί η ισλανδική οικονομία από μια οικονομία που βασιζόταν στην αλιεία και στον τουρισμό σε φορολογικό παράδεισο της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ. Ο ιδιωτικοποιημένος και απορυθμισμένος χρηματοπιστωτικός τομέας κυριάρχησε στην οικονομική δραστηριότητα. Επιπλέον, οι νόμοι που επέτρεπαν τη συγχώνευση της εμπορικής και επενδυτικής τραπεζικής, κατά μίμηση της κατάργησης του Νόμου Γκλας-Στίγκαλ στις ΗΠΑ, διευκόλυναν τις τράπεζες να δανείζουν και να επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία υψηλού ρίσκου και υψηλών αποδόσεων. Με αυτή την εισροή ρευστού, η ισλανδική οικονομία εκτοξεύτηκε: από το 2003 έως το 2007 ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ήταν της τάξης του 5,5% και το ποσοστό της ανεργίας έπεσε σε επίπεδα μόλις πάνω από το 2%, το χαμηλότερο στην Ευρώπη. Το 2007, η Ισλανδία ήταν η 5η πλουσιότερη χώρα του κόσμου με το κατά κεφαλήν εισόδημα, το οποίο ήταν κατά 60% περισσότερο από αυτό των ΗΠΑ, να αντανακλά το ρυθμό μεγέθυνσης του ισλανδικού τραπεζικού συστήματος: στο τέλος του 2007, τα περιουσιακά στοιχεία που είχαν στα χέρια τους οι τρεις μεγαλύτερες τράπεζες, τα οποία το 2003 ισοδυναμούσαν με λιγότερο από το διπλάσιο του ΑΕΠ της χώρας, ήταν πλέον οκταπλάσια του ΑΕΠ, ενώ το 2008 ήταν σχεδόν δεκαπλάσια του ΑΕΠ (WadeandSigurgeirsdottir, 2012). Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι τράπεζες, προκειμένου να επεκταθούν, στηρίχθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο ξένο χρήμα και στις ξένες καταθέσεις, πουλώντας ομόλογα στην ευρωπαϊκή αγορά, ιδίως στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ολλανδία, με έμμεσες εγγυήσεις μέσω δανεισμού τους από ευρωπαϊκά ιδρύματα. Στα τέλη του 2004, η Ισλανδία ήταν η πιο χρεωμένη χώρα του κόσμου βάσει του ακαθάριστου εξωτερικού χρέους ως προς το ΑΕΠ (Olafsson, 2011). Δύο από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ισλανδίας, οι Islandsbanki και Kaupthing, εγκατέστησαν επιχειρήσεις λιανικής τραπεζικής σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και μια τρίτη, η Landsbanki, εγκαινίασε τραπεζική υπηρεσία μέσω διαδικτύου, την «Icesave”, στο Ηνωμένο Βασίλειο , το 2006, και στην Ολλανδία, το 2008. Αυτό έδωσε στις τράπεζες τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στις ξένες καταθέσεις. Πάνω από 300.000 Βρετανοί και πολλά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ, της Μητροπολιτικής Αστυνομίας και της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του Ηνωμένου Βασιλείου, μιας ανεξάρτητης επιτροπής οικονομικής εποπτείας, κατέθεσαν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε λογαριασμούς της Icesave. Στην Ολλανδία, πάνω από 125.000 άνθρωποι κατέθεσαν τα χρήματά τους στην Icesave. Το 2008, Ευρωπαίοι επενδυτές διατηρούσαν σχεδόν 10,5 δισ. δολάρια σε λογαριασμούς της Icesave , πάνω από το ήμισυ του ισλανδικού ΑΕΠ (WadeandSigurgeirsdottir, 2012).
Η εύκολη διαθεσιμότητα πίστωσης μαζί με την αύξηση της τιμής των μετοχών προκάλεσαν μια φούσκα στην αγορά στέγης, καθώς οι τιμές των σπιτιών αυξάνονταν ετησίως κατά 16,6%, κατά μέσο όρο, από το 2003 έως το 2007. Η αύξηση του πλούτου που συνδεόταν με τη στέγη έδωσε το έναυσμα για περαιτέρω δανεισμό και δαπάνες και συνέβαλε στην περαιτέρω οικονομική μεγέθυνση. Σε μια χώρα με περιορισμένη παραγωγή, όλα τα παραπάνω προκάλεσαν ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο αυξήθηκε από 5% του ΑΕΠ, το 2003, σε 20%, το 2006.
Ωστόσο, παρά την εύθραυστη χρηματοπιστωτική κατάσταση αυτής της οικονομικής ανόδου, όλο το νεοφιλελεύθερο ιερατείο επαινούσε τη μετεωρική οικονομική άνοδο της Ισλανδίας ως μια μαρτυρία της εγκυρότητας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών: «η μεγαλύτερη ιστορία επιτυχίας στον κόσμο» (TheWallStreetJournal, 2004).
3. Η Ισλανδική Πτώση

Τρίτη 28 Ιουλίου 2015

Το σχέδιο Βαρουφάκη για λογαριασμούς ανά ΑΦΜ - από άρθρο του στους Financial Times

Αναδημοσίευση μετάφρασης από το The Press Project

Του Γιάννη Βαρουφάκη στους Financial Times

Ένα παράδοξο κρύβεται στα θεμέλια της Ευρωζώνης . Οι κυβερνήσεις εντός της νομισματικής ένωσης δεν έχουν μια κεντρική τράπεζα να τους υποστηρίζει , ενώ η κεντρική τράπεζα δεν διαθέτει κυβέρνηση να τη στηρίζει.

Αυτό το παράδοξο δεν μπορεί να εξαλειφθεί χωρίς θεμελιώδεις θεσμικές αλλαγές. Υπάρχουν βέβαια κάποια βήματα που τα κράτη μέλη μπορούν να ακολουθήσουν ώστε να βελτιωθούν ορισμένες από τις αρνητικές επιπτώσεις. Εμείς, κατά τη θητεία μου στο ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών, μελετήσαμε ένα πλάνο που επικεντρώθηκε στη χρόνια έλλειψη ρευστότητας του οικονομικά συμπιεσμένου δημόσιου τομέα και στις επιπτώσεις που είχε στον πολύπαθο ιδιωτικό τομέα.


Δεδομένης της απουσίας μιας κεντρικής τράπεζας να στηρίξει τις προσπάθειες του κράτους, οι καθυστερήσεις της ελληνικής κυβέρνησης προς τον ιδιωτικό τομέα (άτομα και εταιρείες) ήταν μονίμως αποπληθωριστικές από το 2008. Πράγματι, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές - λόγω των σημαντικών καθυστερήσεων στις αποδόσεις των φόρων εισοδήματος, ΦΠΑ, και πληρωμών προς τους προμηθευτές- ξεπέρασαν, σταθερά, το 3# του ΑΕΠ για πέντε χρόνια.

Εν τω μεταξύ, ένα φαινόμενο ανάδρασης αυξάνει τις καθυστερούμενες φορολογικές οφειλές οι οποίες, με τη σειρά τους, να ενισχύουν τον κύκλο της γενικευμένης έλλειψης ρευστότητας. Η απλή ιδέα μας ήταν να καταστεί δυνατή η πολυμερής ακύρωση των καθυστερούμενων οφειλών μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα «web-based» πλατφόρμα πληρωμών από τη φορολογική υπηρεσία.

Μπορούσε να δημιουργηθεί ένας λογαριασμός αποθεματικού, ανά αριθμό φορολογικού μητρώου, στο διαδικτυακό interface της εφορίας και να πιστωθεί με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους προς το εν λόγω άτομο ή εταιρεία. Οι κάτοχοι αριθμού φορολογικού μητρώου θα ήταν σε θέση να μεταφέρουν πιστώσεις από το λογαριασμό των αποθεματικών τους, είτε προς το κράτος (αντί των πληρωμών φόρου) ή σε οποιοδήποτε άλλο λογαριασμό.

Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι το κράτος οφείλει 1 εκατομμύριο ευρώ σε μια εταιρεία Α που με τη σειρά της οφείλει 30.000 σε έναν εργαζόμενο, συν άλλα 500.000 ευρώ σε μια εταιρία Β την οποία έχει εφοδιάσει με αγαθά και τις υπηρεσίες.

Ο εργαζόμενος και η εταιρεία Β οφείλουν επίσης, 10.000 ευρώ και 200.000 ευρώ, αντίστοιχα, σε φόρους προς το κράτος. Στην περίπτωση αυτή, το προτεινόμενο σύστημα θα επέτρεπε την άμεση ακύρωση τουλάχιστον 210.000 ευρώ που βρίσκονταν σε καθυστέρηση. Ξαφνικά, μια οικονομία όπως η Ελλάδα θα αποκτούσε σημαντικό βαθμό ελευθερίας, στο πλαίσιο της υφιστάμενης ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης.

Σε μια δεύτερη φάση ανάπτυξης που δεν είχαμε το χρόνο να εξετάσουμε σωστά, οι εφαρμογές στα smartphone και στις κάρτες των πολιτών θα μπορούσαν να προσθέσουν έναν βαθμό ευελιξίας και τη διασφάλιση της προσβασιμότητας, καθώς και μια ευρεία υιοθέτηση του συστήματος.

Το προβλεπόμενο σύστημα πληρωμών θα μπορούσε να αναπτυχθεί έτσι ώστε να αντικαταστήσει την πλήρη απουσία από τις αγορές δημοσίου χρέους, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της πιστωτικής κρίσης, όπως αυτή έχει που έχει πλήξει την Ελλάδα από το 2010.

Οι παράγοντες του ιδιωτικού τομέα θα μπορούσαν να επιλέξουν να αγοράσουν πιστώσεις από το διαδικτυακό interface της φορολογικής υπηρεσίας τους , χρησιμοποιώντας τους κανονικούς τραπεζικούς λογαριασμούς τους και να τις προσθέσουν στο λογαριασμό των αποθεματικών τους. Αυτές οι πιστώσεις θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, για παράδειγμα, μετά από ένα χρόνο για να σβήσουν τους μελλοντικούς φόρους με μια έκπτωση της τάξης του 10%.

Εφόσον οι συνολικές πιστώσεις φόρου καλυφθούν, και το μέγεθος τους είναι απολύτως διαφανές, το αποτέλεσμα θα ήταν μια οικονομικά υπεύθυνη αύξηση της ρευστότητας στην κυβέρνηση και μια γρηγορότερη επιστροφή στις αγορές, όπου η Ελλάδα δεν έχει πρόσβαση.

Όταν παρέδωσα στις 6 Ιουλίου τα ηνία του ΥΠΟΙΚ στον φίλο μου Ευκλείδη Τσακαλώτο, παρουσίασα έναν πλήρη λογαριασμό των έργων, των προτεραιοτήτων και των επιτευγμάτων του υπουργείου κατά τη διάρκεια των πέντε μηνών που βρέθηκα στο γραφείο. Το νέο σύστημα πληρωμών που περιγράφω εδώ ήταν μέρος αυτής της παρουσίασης, αλλά κανένας εκπρόσωπος του Τύπου δεν το κατάλαβε.

Αλλά όταν διέρρευσε μια μεταγενέστερη τηλεφωνική συζήτηση με έναν μεγάλο αριθμό διεθνών επενδυτών που διοργανώθηκε από τον φίλο μου Νόρμαν Λαμόντ και τον Ντέιβιντ Μαρτς, του επίσημου ιδρύματος OMFIF, χορήγησα την άδεια να ακουστούν οι ταινίες ως μια δέσμευση στην απεριόριστη και πλήρη διαφάνεια.

Αν και καταλαβαίνω τον ενθουσιασμό του Τύπου που απορρέουν από τα στοιχεία της εν λόγω συζήτησης, όπως το να χρειαστεί να εξετάσει κανείς ανορθόδοξα μέσα πρόσβασης σε συστήματα του δικού μου υπουργείου, υπάρχει μόνο ένα θέμα που έχει σημασία από άποψη δημοσίου συμφέροντος. Υπάρχει ένας φρικτός περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας που επιβάλλει η Τρόικα των δανειστών στους Έλληνες υπουργούς, οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες των υπουργείων τους, κάτι που είναι καθοριστικό για την εφαρμογή καινοτόμων πολιτικών. Όταν η απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, λόγω του μη βιώσιμου δημόσιου χρέους, οι αποδόσεις των πολιτικών έρχονται σε αναντιστοιχία με τα έθνη και τότε ξέρουμε ότι κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο του ευρώ».

Τρίτη 14 Ιουλίου 2015

Η συμφωνία της συνόδου κορυφής στα Ελληνικά

Αναδημοσίευση της μετάφρασης από το The Press Project

Ανακοίνωση της Συνόδου Κορυφής
Βρυξέλλες 12 Ιουλίου 2015

Η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης τονίζει την επιτακτική ανάγκη να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς τις ελληνικές αρχές ως προϋπόθεση για μια πιθανή μελλοντική συμφωνία για ένα νέο πρόγραμμα σταθερότητας του ESM. Σε αυτό το πλαίσιο η ιδιοκτησία του από την Ελλάδα είναι το κλειδί και για την επιτυχημένη εφαρμογή θα πρέπει να ακολουθήσουν πολιτικές δεσμεύσεις. 






Ένα κράτος μέλος της Ευρωζώνης που ζητεί χρηματοδοτική συνδρομή από τον ESM αναμένεται να απευθύνει, εφόσον είναι δυνατόν, ανάλογο αίτημα και προς το ΔΝΤ (σύμφωνα με το άρθρο 8 της Συνθήκης του ΕΜΣ). Αυτό αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου το Eurogroup να συμφωνήσει για ένα νέο πρόγραμμα ESM. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα θα ζητήσει τη συνέχιση της στήριξης του ΔΝΤ (παρακολούθηση και χρηματοδότηση) από τον Μάρτιο του 2016. Με δεδομένη την ανάγκη να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη με την Ελλάδα, η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωζώνης χαιρετίζει τις δεσμεύσεις των ελληνικών αρχών να νομοθετήσουν χωρίς καθυστέρηση μια πρώτη δέσμη μέτρων. Αυτά τα μέτρα, που λαμβάνονται στην πλήρη εκ των προτέρων συμφωνία με τα θεσμικά όργανα, θα περιλαμβάνει:

Μέχρι τις 15 Ιουλίου

  • Τον εξορθολογισμό του συστήματος ΦΠΑ και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης για την αύξηση των εσόδων,
  • Άμεσα μέτρα για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, ως μέρος ενός συνολικού προγράμματος μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος
  • Τη διασφάλιση της πλήρους νομικής ανεξαρτησίας της ΕΛΣΤΑΤ
  • Την πλήρη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της Συνθήκης για τη Σταθερότητα, τον Συντονισμό και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, ιδίως όσον αφορά το Δημοσιονομικό Συμβούλιο που θα πρέπει να λειτουργεί πριν από την οριστικοποίηση του μνημονίου συμφωνίας και την εισαγωγή οιονεί αυτόματων περικοπών δαπανών σε περίπτωση απόκλισης από τον φιλόδοξο στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος αφού πρώτα ζητήσει τη συμβουλή του Δημοσιονομικού Συμβουλίου και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι κάθε ενέργεια υπόκειται στην προηγούμενη έγκριση των κοινοτικών οργάνων
Μέχρι τις 22 Ιουλίου
  • Την υιοθέτηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας η οποία είναι μια πολύ σημαντική αναθεώρηση των διαδικασιών και των κανόνων για το σύστημα αστικής δικαιοσύνης και μπορεί να επιταχύνει σημαντικά τη δικαστική διαδικασία και να μειωθεί το κόστος
  • Τη υιοθέτηση της BRRD (Οδηγία για την Ανάκτηση και Επίλυση των προβλημάτων των Τραπεζών) με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 
Άμεσα, και μόνο ως συνέπεια της νομικής υλοποίησης των πρώτων τεσσάρων προαναφερθέντων μέτρων καθώς και της έγκρισης όλων των δεσμεύσεων που περιλαμβάνονται σε αυτό το έγγραφο από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, την επαλήθευση από τα θεσμικά όργανα και το Eurogroup, μπορεί να εκδοθεί απόφαση ώστε να δοθεί εντολή στα αρμόδια όργανα να διαπραγματευτούν ένα μνημόνιο συμφωνίας (ΜΣ). Αυτή η απόφαση θα ληφθεί όταν οι εθνικές διαδικασίες έχουν ολοκληρωθεί και, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 13 της Συνθήκης ΕΜΣ οι προϋποθέσεις, βάσει της αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 13.1.

Παγίδα φτώχειας το παράλληλο νόμισμα - του Λεωνίδα Βατικιώτη

Συνεχίζοντας τη μικρή παρουσίαση απόψεων για το παράλληλο νόμισμα, μετά από τη συνέντευξη του Γ. Βαρουφάκη που υποστήριξε ότι το πρότεινε σαν "ενεργητική" απάντηση στο κόψιμο της ρευστότητας και το κλείσιμο των τραπεζών, και την παρουσίαση της πρότασης (σε δική μας μετάφραση) όπως πρωτοδημοσιεύτηκε το Φλεβάρη στο διεθνή τύπο από τον Rob Parenteau σαν απάντηση στη λιτότητα που επιβάλλει η Ευρωζώνη, δημοσιεύουμε σήμερα ένα κείμενο του Λεωνίδα Βατικιώτη που δημοσιεύτηκε στα τέλη του Μαΐου, κατά της πρότασης αυτής, τουλάχιστον όπως αυτή προτάθηκε από συντηρητικούς κύκλους (και το Σόιμπλε).

Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗ (Πριν, 24/5/2015)
Αναδημοσίευση από το site του Λεωνίδα Βατικιώτη
Αδιαπέραστο τοίχο βρήκε μπροστά του ο έλληνας πρωθυπουργός στη σύνοδο κορυφής της Ρίγας στη Λετονία, που τελείωσε προχθές, Παρασκευή το απόγευμα. Ο Αλέξης Τσίπρας προσήλθε στην πρωτεύουσα της Βαλτικής Δημοκρατίας, με την ελπίδα ότι στη συνάντηση που θα είχε εκεί με την γερμανίδα καγκελάριο και τον γάλλο πρόεδρο θα δινόταν μια πολιτική λύση κι έτσι, επί της ουσίας, θα προσπερνούσε τους «θεσμούς» και την «ομάδα των Βρυξελλών». Δεν ήταν η πρώτη φορά που η ελληνική πολιτική ηγεσία προσέβλεπε στο Βερολίνο και το Παρίσι επιδιώκοντας μια πολιτική λύση. Από τις πρώτες ημέρες της νέας κυβέρνησης και με αποκορύφωμα την επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στο Βερολίνο στις 10 Απριλίου το «κρυφό χαρτί» της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας, υποτίθεται πως ήταν η πολιτική συνεννόηση που τελικά θα άνοιγε το δρόμο για την εκταμίευση της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ. Κι επανειλημμένες φορές η ελπίδα τους, που ως σημείο αφετηρίας έχει την κοινότητα των συμφερόντων και την δυνατότητα εύρεσης κοινά αποδεκτής λύσης, έχει αποδειχθεί φρούδα! Συνεχίζουν παρόλα αυτά…
Το σημαντικότερο ωστόσο είναι ότι αυτός ο χρόνος δεν κυλάει ουδέτερα στη διελκυστίνδα Ελλάδας – πιστωτών. Όπως φαίνεται στον πίνακα που παραθέτουμε, όλο τούτο το διάστημα το ελληνικό δημόσιο, που δεν έχει εισπράξει ούτε ένα ευρώ από τους πιστωτές κατά παράβαση των όσων προβλέπονταν, έχει καταβάλλει στο ΔΝΤ για την αποπληρωμή του δανείου της πρώτης δανειακής σύμβασης (του 2010) σχεδόν 3,5 δισ. ευρώ. Οι πιστωτές επομένως δεν είχαν καμιά ζημιά, χωρίς όμως το ίδιο να ισχύει για την Ελλάδα που πλήρωσε «πλήρως και εγκαίρως» τις υποχρεώσεις της, σύμφωνα με όσα προβλέπονταν στην απόφαση της Ευρωομάδας της 20ης Φεβρουαρίου. Λόγω της καταβολής των 3,5 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα στους πιστωτές από την τωρινή κυβέρνηση (δεν συμπεριλαμβάνονται, πχ τα 448 εκ. ευρώ που καταβλήθηκαν στις 13 Ιανουαρίου, παρότι κι εκείνο το ποσό βάρυνε απρόβλεπτα τα τρέχοντα δημόσια έσοδα) η συγκέντρωση για παράδειγμα των 2,34 δισ. ευρώ που απαιτούνται για την καταβολή των συντάξεων γίνεται μετά κόπων και βασάνων. Ενώ, όλες οι υπηρεσίες του δημοσίου κι ειδικότερα οι πιο ευαίσθητες, όπως τα νοσοκομεία, έρχονται αντιμέτωπες πλέον με την «παύση παραδόσεων» των προμηθευτών τους, που είναι η δική τους αντίδραση στην παύση πληρωμών του δημοσίου. Για να μην πούμε βέβαια πως τα 3,5 αυτά δισ. που δόθηκαν στους πιστωτές θα μπορούσαν να είχαν χρηματοδοτήσει την 13η σύνταξη… Εν ολίγοις, ο χρόνος κυλάει σε όφελος των πιστωτών που βλέπουν την κυβέρνηση να στραγγίζει για λογαριασμό τους και τα τελευταία ρευστά του δημοσίου, θυσιάζοντας μάλιστα σε αυτό το βωμό πολύ γρήγορα το πολιτικό της κεφάλαιο, όπως συνέβη με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που αφορούσε την μεταφορά στην Τράπεζα της Ελλάδας των ρευστών διαθεσίμων των νομικών προσώπων του δημοσίου.
Στο παράλληλο, πληθωριστικό νόμισμα προτείνεται να δίνονται οι αυξήσεις σε μισθωτούς και συνταξιούχους
Κάποτε όμως και τα ρευστά διαθέσιμα τελειώνουν, δημιουργώντας το ερώτημα πώς θα γίνονται στο εξής οι πληρωμές του χρέους, δεδομένης της χρηματοδοτικής ξηρασίας που έχει επέλθει. Κι εδώ οι δανειστές έχουν λύση, η οποία μάλιστα ζυμώνεται μήνες τώρα στην κοινή γνώμη και τα επιτελεία. Η λύση είναι το διπλό νόμισμα, δηλαδή μαζί με το ευρώ η παράλληλη κυκλοφορία ενός επιπλέον νομίσματος υπό την μορφή υποσχετικής. Η πρώτη φορά που εισήχθη επίσημα στη δημόσια συζήτηση ήταν από την Ντόιτσε Μπανκ, ακριβώς πριν 3 χρόνια, όταν στο ενδιάμεσο των δύο εκλογών η προοπτική μιας εκλογικής επιτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ δημιουργούσε ανησυχίες για την αποπληρωμή του χρέους, έστω, σε όσους δεν θέλουν να αφήνουν τίποτε στην τύχη.

Δευτέρα 13 Ιουλίου 2015

Ένα επίκαιρο εναλλακτικό χρηματοδοτικό εργαλείο για την Ελλάδα (παράλληλο νόμισμα, IOUs ή TANs) - Rob Parenteau

Παρουσιάζουμε παρακάτω σε δική μας μετάφραση την πρόταση του γνωστού οικονομολόγου Rob Parenteau, σχετικά με την έκδοση παράλληλου νομίσματος (IOU ή TAN), που προτείνεται ως μέθοδος αντιμετώπισης της πολιτικής λιτότητας που επιβάλλεται από την Ευρωζώνη. Το κείμενο που δημοσιεύτηκε το φεβρουάριο, γίνεται σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο, μετά την αποκάλυψη του Γ. Βαρουφάκη, ότι μια τέτοια λύση είχε προταθεί από αυτόν στην κυβέρνηση, σαν απάντηση στον εκβιασμό της ΕΚΤ με το κόψιμο της ρευστότητας και το κλείσιμο των τραπεζών. Η μετάφραση αποτελεί συμβολή της Επιτροπής Αγώνα στη σοβαρή συζήτηση των προβλημάτων του αγώνα ενάντια στα μνημόνια που επιβάλλονται από ΕΕ - Ευρωζώνη και ΔΝΤ, συζήτηση αναγκαία για τη συγκρότηση εναλλακτικών πολιτικών. Θα αναδημοσιεύσουμε αμέσως μετά και άρθρα - απαντήσεις στις σχετικές προτάσεις.
__________________________________________________________
Γιάνη, πάρε ένα TAN: Ένα επίκαιρο εναλλακτικό χρηματοδοτικό εργαλείο  για την Ελλάδα*

Rob Parenteau, CFA, ιδιοκτήτης του MacroStrategy Edge και επιστημονικός συνεργάτης του The Levy Economics Institute

Αναδημοσίευση (σε μετάφραση της Επιτροπής Αγώνα Κηφισιάς) από το http://neweconomicperspectives.org/2015/02/get-tan-yanis-timely-alternative-financing-instrument-greece.html
Η πρόσφατη εκλογή ενός κόμματος σαφώς ενάντια στη λιτότητα στην Ελλάδα έχει ανατρέψει την επικρατούσα πολιτική συναίνεση στην Ευρωζώνη, και έθεσε μια σειρά από ζητήματα που έχουν παραμείνει αγνοημένα ή σε καταστολή σε πολιτικούς κύκλους. Η επεκτατική δημοσιονομική εξυγίανση έχει αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό απατηλή. Η δυσκολία της επίτευξης αύξησης του ΑΕΠ, με την ταυτόχρονη επίτευξη στόχων πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος είναι πολύ εμφανής στην Ελλάδα. Η αποφυγή ταχέως αυξανόμενου δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει συνεπώς αποδειχθεί πολύ δύσκολο. Ακόμη και αν η αριθμητική της αποφυγής της παγίδας του χρέους μπορεί να λειτουργήσει, η άνοδος των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Ευρωζώνη δείχνει ότι υπάρχουν ακόμη τα πολιτικά όρια της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Η φύση, σαν σχήμα Πόντσι, της αναζήτησης νέων δανείων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν προηγούμενες υποχρεώσεις χρέους, ειδικά ενώ το ονομαστικό εισόδημα μειώνεται, είναι ένα τρίτο θέμα που έθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, και αυτό είναι εκείνο που όρισε την αρχική του θέση της απόρριψης οποιασδήποτε επέκτασης του τρέχοντος προγράμματος διάσωσης.



Η Τρόικα έχει απαντήσει σε αυτά τα σημεία, με την αγνόηση της ουσίας αυτών των άμεσων προκλήσεων στην προτιμώμενη προσέγγιση τους, καθώς και με τη σκλήρυνση της διαπραγματευτικής της στάσης. Το ανοικτό αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ για μείωση του χρέους, που βασίζεται εν μέρει στην αναγνώριση των παραπάνω σημείων, έχει απορριφθεί με συνοπτικές διαδικασίες. Επιπλέον, η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι κατά την εκτίμησή της, η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί με τους όρους της τελευταίας συμφωνίας διάσωσης, έτσι ώστε η ΕΚΤ δε θα δέχεται πλέον τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για ρευστότητα που παρέχεται στις ελληνικές τράπεζες. Αυτό αφήνει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να βασίζεται στις διευκολύνσεις επείγουσας παροχής ρευστότητας (ELA) της ΕΚΤ, η οποία μπορεί να κοπεί με προειδοποίηση δύο εβδομάδων μετά από ψήφο της πλειοψηφίας των δύο τρίτων της ΕΚΤ. Αν η προθεσμία της 28ης Φεβρουαρίου για την επέκταση του υφιστάμενου προγράμματος διάσωσης δεν τηρηθεί ή αναβληθεί με οποιονδήποτε τρόπο, η Ελλάδα είναι πιθανό να αντιμετωπίσει δυσκολίες χρηματοδότησης. Ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να βρει κάποιο είδος του δανείου-γέφυρα, μεγάλες πληρωμές δόσεων χρέους εκκρεμούν αυτό το καλοκαίρι.

Η πυρηνική επιλογή της εξόδου από την Ευρωζώνη υπάρχει, αν και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έκανε καμπάνια με αυτή τη ρητή απειλή, ούτε οι δημοσκοπήσεις των Ελλήνων πολιτών έχουν μέχρι σήμερα υποστηρίξει την εν λόγω έξοδο. Η πραγματοποίηση μιας εξόδου θα ήταν πιθανόν να επιβάλει ακόμα σκληρότερες συνθήκες για τους Έλληνες πολίτες βραχυπρόθεσμα. Η απότομη πτώση του νεοεισαχθέντος νομίσματος θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά το κόστος των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Στην περίπτωση της Ελλάδας, με τα καύσιμα, τα τρόφιμα και τα  φάρμακα να αποτελούν ένα μεγάλο μερίδιο της δαπάνης για εισαγωγές, αυτό δεν είναι ασήμαντο θέμα. Το τραπεζικό σύστημα θα μπορούσε να παραλύσει με απόσυρση των καταθέσεων και με αφερεγγυότητα. Συμβάσεις χρέους που δεν κυβερνώνται από το ελληνικό δίκαιο, δε θα μπορούσαν να μετατραπούν στο νέο νόμισμα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει είτε σε χρεοκοπία, είτε σε ένα πολύ βαρύ κόστος εξυπηρέτησης. Και στις 2 περιπτώσεις, η Ελλάδα πιθανότατα θα έβλεπε την εξωτερική χρηματοδότηση ουσιαστικά να κλείνει για κάποιο χρονικό διάστημα. Η έξοδος από το ευρώ είναι μια επιλογή, αλλά όχι χωρίς σημαντικό εκ των προτέρων πολιτικό και οικονομικό κόστος.

Το έργο για τα κόμματα κατά της λιτότητας, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, γίνεται έτσι ακροβασία – πως δηλαδή να βγεις από τη λιτότητα χωρίς έξοδο από το ευρώ. Ελλείψει επαρκούς βελτίωσης στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ή μιας σημαντικής μετατόπισης των δαπανών επενδύσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων σχετική με τους επιδιωκόμενους στόχους εξοικονόμησης, πρέπει να αποκατασταθεί σε κάποιο βαθμό η δημοσιονομική αυτονομία, για να επιτευχθεί αύξηση του εισοδήματος (και ως εκ τούτου η δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους). Η ακόλουθη απλή πρόταση εισάγει ένα εναλλακτικό μηχανισμό χρηματοδότησης της κυβέρνησης, μαζί με τα μέτρα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου κατάχρησης αυτού του μηχανισμού, η οποία μπορεί να επιτύχει αυτή την ακροβασία.

Για να επιτευχθεί αυτή η επιστροφή στην ανάπτυξη μέσω της αύξησης της δημοσιονομικής αυτονομίας, ένα εναλλακτικό κοινό χρηματοδοτικό μέσο θα μπορούσε να υιοθετηθεί μονομερώς. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να εκδώσει Πιστοποιητικά Προσδοκώμενων Απαιτήσεων (Τax Αnticipation Νotes - TAN) (σ.σ. για ευκολία θα υιοθετήσουμε παρακάτω την έκφραση «υποσχετικές» του Λεωνίδα Βατικιώτη) για τους δημόσιους υπαλλήλους, τους προμηθευτές της κυβέρνησης και δικαιούχους πληρωμών από την κυβέρνηση. Αυτές οι υποσχετικές, που είναι ένα πολύ γνωστό όργανο των δημοσίων οικονομικών και χρησιμοποιούνται από πολλές κυβερνήσεις πολιτειών στις ΗΠΑ, θα μπορούσαν να έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:


  1. Μηδενικό τοκομερίδιο: Καμία πληρωμή τόκων δεν θα οφείλεται στον κάτοχο του ΤΑΝ
  2. Εις το διηνεκές (Perpetual): Δεν θα υπάρχει ημερομηνία λήξης που θα απαιτούσε την εξόφληση του κεφαλαίου, πράγμα που σημαίνει ότι τα TANs δεν θα αυξήσουν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, όπως ακριβώς η έκδοση χρεογράφων «εις το διηνεκές» από τις τράπεζες μετράει σαν ίδια κεφάλαια των τραπεζών που τους βοηθούν να καλύπτουν τις κεφαλαιακές τους απαιτήσεις
  3. Μεταβιβάσιμα: Μπορούν να πωληθούν σε τρίτους, στις ανοικτές αγορές, όπως είναι τα ανώνυμα ομόλογα
  4. Θα γίνονται αποδεκτά με ισοτιμία 1 ΤΑΝ = 1 Ευρώ από την κυβέρνηση για το διακανονισμό των φορολογικών υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα.
Κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης του προϋπολογισμού δαπανών της κυβέρνησης, τα TANs θα μπορούσαν να διανεμηθούν ηλεκτρονικά στους τραπεζικούς λογαριασμούς των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών που δικαιούνται πληρωμή, χρησιμοποιώντας ένα κρυπτογραφημένο και ασφαλές σύστημα συναλλαγών. Επειδή υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις των ληξιπρόθεσμων κυβερνητικών οφειλών, ενώ υπάρχουν και μεγάλα ποσά ληξιπρόθεσμων φόρων, τα TANs θα βρουν έτοιμη αποδοχή. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση θα τιτλοποιήσει τις μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών της, και θα δημιουργήσει κάτι που ισοδυναμεί με πίστωση φόρου. Αυτή η πίστωση φόρου δεν θα υπολογίζεται ως υποχρέωση στον ισολογισμό της κυβέρνησης (τα Βρετανικά consols ήταν ένα ιστορικό παράδειγμα γι αυτό), και δε θα απαιτήσει μια σειρά μελλοντικών πληρωμών τόκων - πληρωμή που θα μπορούσε να αυξήσει τη δημοσιονομική δαπάνη, και ως εκ τούτου, τα δημοσιονομικά ελλείμματα, σε μελλοντικούς προϋπολογισμούς. Οι κυβερνήσεις που εκδίδουν TANs θα μπορούσαν έτσι να συνεχίσουν τα επεκτατικά δημοσιονομικά σχέδια που απαιτούνται για να επαναφέρουν τις οικονομίες τους σε μια μεστή διαδρομή αύξησης της απασχόλησης.